تکنیک گروه های دو نفره

تکنیک گروه های دو نفره[1]، برای جمع آوری سریع و کارآمد بازخورد بر روی یک موضوع یا پاسخ دادن به یک سوال خاص در یک جلسه هستند.  بدون اینکه از صندلی های خود جابه جا شوند، شرکت کنندگان گروه های خوشه ای دو یا سه نفری تشکیل داده و در یک بحث چند دقیقه‌ای درباره یک سوال/ موضوع مشخص بحث می‌کنند. گروه‌های دو نفره گام جدیدی را برای شرکت کنندگان در جلسات رقم می زند و جلسات و رویداد ها را پر انرژی تر می کند.

این تکنیک برای گروه های 8 تا 30 نفر به خوبی جواب می دهد و معمولا بین 10 تا 20 دقیقه زمان می برد. لازم به ذکر است برای گروه های بالاتر از 30 نفر نیز قابل استفاده می باشد.

کاربرد

گروه های دو نفره را می توان برای گرفتن بازخورد سریع شرکت کنندگان و یا تسهیل تعامل با یک موضوع، بدون خارج شدن از بحث اصلی جلسه به کار برد. تقسیم افراد به گروه ها و انتقال آنها به مکان های مختلف برای بحث کوتاه مدت بسیار زمان می برد و نیازمند تلاش بیشتری است؛ اما گروه های دو نفره این گفتمان‌ها را آسان می‌کند و هنگامی که زمان نیز محدود است، بسیار کاربردی است.

گروه های دو نفره برای مرور و جمع بندی یک ارائه بسیار مفید هستند (به ویژه اگر ارائه پیچیده باشد). این گروه‌ها جلسات را از حالت سخنرانی خارج می‌کنند و مشارکت کنندگان را قادر می‌سازند تا بحث های سریع برای بررسی نکات، دادن بازخورد از مطالب ارائه شده، مبادله ایده‌ها و ارتباط دادن مفاهیم و ایده‌ها را ایجاد کنند. گروه های دو نفره همچنین می‌توانند در رویداد های که چند بخش مختلف و پیوسته دارند، با ارائه سوالات کلیدی و مرتبط به بحث بعدی، یک بخش از جلسه را به بخش بعدی جلسه متصل کنند.

از گروه‌های دو نفره همچنین می‌توان به عنوان یخ شکن در ابتدای کارگاه استفاده کرد. این گروه‌ها روش مفیدی برای تشویق افراد آرام و ساکت به مشارکت در بحث هستند؛ به این دلیل که صحبت در گروه های کوچک برای این افراد راحت تر است.

گروه های دو نفره به طور خلاصه در موراد ذیل کاربرد دارد:

• ایجاد فرایندی خلاق
• مرور مطالب آموخته شده
• ایجاد ارتباط بین عوامل، مفاهیم و ایده ها
• برگشت به آنچه مورد بحث قرار گرفته است
• کنکاش مسایل به صورت عمیق تر
• انتقال از یک موضوع به موضوع دیگر
• ارزیابی یادگیری
• ایجاد ارتباط بین تجارب زندگی با تئوری ها
• کمک به تسهیلگر/آموزشگر جهت شناسایی داده های جدید، سوء تفاهم ها و اصلاح آنها
• مشخص شدن مسایلی که توجه به آنها پیشرفت گروه را بهتر می کند.

روش استفاده

سه روش اصلی برای اعمال گروه‌های دو نفره وجود دارد: گرفتن بازخورد، درگیر کردن مخاطب با موضوع و یا طرح سوال پس از ارائه.

1. گرفتن بازخورد

• از مشارکت‌کنندگان جلسه بخواهید که خیلی سریع با افراد کنار‌دستی خود گروه‌های دو و یا سه نفره تشکیل دهند.برای جلسات کوچک‌تر گروه‌های دو نفره و جلسات بزرگتر، سه نفره مناسب‌تر است. هدف از این روش این است که افراد شرکت کننده بتوانند با دیگر افرادی که در کنار آنها نشسته‌اند تعامل داشته باشند.
• برای دریافت بازخورد، یک سوال مشخص مطرح کنید.این ممکن است سؤالی باشد که از قبل طراحی کرده اید یا اینکه در طول جلسه به دست آمده باشد. از هر گروه بخواهید در 3 الی 5 دقیقه، سوال را مورد بحث قرار دهند و ایده هایشان را طبقه بندی کنند. هر شخص را تشویق کنید مختصر نظرات خود را به اشتراک بگذارد و به نظرات دیگران در گروه خود پاسخ دهد.در نهایتاز هر گروه بخواهید یکی از اعضایشان بازخورد ها و نظرات را برای جمع ارائه دهد.
• گفتگو به این شکل ادامه پیدا می‌کند. همانطور که هر گروه به بحث و گفتگو ادامه می دهد، فضای کارگاه تبدیل به یک فضای پر جنب و جوش و پر انرژی می شود و به تجدید انرژی شرکت کنندگان و بهبود درک جمعی آنها کمک می­کند.
• وقتی که زمان 3 تا 5 دقیقه ای بحث گروه ها به پایان رسید از نماینده هر گروه بخواهید تا در یک دقیقه نظرات و بازخورد خود را نسبت به سوال برای کل افراد کارگاه بیان کنند. اگر مایل بودید می توانید این بازخورد ها را روی کارت و یا در کاغذ‌های فلیپ چارت مستند کنید.

2. درگیر‌کردن شرکت کنندگان با موضوع و ارتباط دادن آن به تجارب هر فرد یا به عنوان یخ شکن:

• از شرکت کنندگان بخواهید تا با فرد کنار دست خود گروه های 2 یا 3 نفره تشکیل دهند.
• اعضای هر گروه را به اشتراک تجربیات و نظریات خود درباره موضوع و آنچه از کارگاه آموخته اند دعوت کنید. 3 تا 5 دقیقه برای بحث گروهی در نظر بگیرید.
• وقتی که زمان تعیین شده به پایان رسید از هر گروه بخواهید داوطلبانه بازخورد های خود را برای جمع بازگو کند (یک دقیقه برای هر گروه). البته اگر هدف شما تنها درگیر کردن افراد با یکدیگر و موضوع بوده است؛ می توانید هیچ باز خوردی از گروه ها نگیرید.

3. طرح سوال بعد از ارائه:

• از شرکت کنندگان بخواهید تا با فرد کنار دست خود گروه های 2 یا 3 نفره تشکیل دهند.
• از گروه ها بخواهید که ارائه مطرح شده را مورد بحث قرار دهند و از فرد ارائه دهنده یک سوال مرتبط بپرسند.
• 3 تا 5 دقیقه به گروه ها زمان دهید تا به توافق برسند چه سوالی باید مطرح کنند.
• یک نماینده از هر گروه سوالی که طرح کرده اند را در کارگاه از فرد ارائه دهنده می پرسد.

نکاتی برای موفقیت:

– حالت جمعی کارگاه را حفظ کنید. گروه های دو نفره از 2 یا 3 نفری که کنار هم نشسته‌اند تشکیل شده اند. افراد را به مکان های دیگر منتقل نکنید.

– زمانی که افراد گرم صحبت می شوند دیگر نمیخواهند متوقف شوند. تسهیلگر باید جدی باشد و در یک دقیقه آخر، زمان تعیین شده را به گروه ها اخطار دهد.

– این روش را مدام استفاده نکنید! برای هر جلسه بیش از دو بار و برای یک روز کامل بیش از سه بار از این روش استفاده نکنید. استفاده زیاد از این روش در یک جلسه برای شرکت کنندگان تکراری و خسته کننده می­شود.

– تسهیلگر باید در زمان اجرای این روش برای کمک یا شفاف کردن مسائل بین گروه ها حرکت کند.

– در گروه های بزرگ 50 تا 100 نفری برای کنترل و حقظ زمان از گروه ها بخواهید که تنها ایده ها و بازخورد های جدید و غیر تکراری را برای جمع بازگو کنند و نظراتی که گروه های قبلی بیان کردند را تکرار نکنند. روش دیگر این است که گروه های دو نفره را با هم ترکیب کنید و از این روش به عنوان ابزاری برای درگیر کردن افراد در بحث بهره بگیرید تا دیگر ارائه بازخورد توسط افراد لازم نباشد.

روش‌های دیگر استفاده از تکنیک گروه های دو نفره

استفاده از کارت در گروه های دو نفره:

از گروه ها بخواهید تا درباره یک سوال بحث کنند و پاسخ های آنان را روی کارت ثبت کنید (یک کارت برای هر پاسخ). سپس کارت ها را جمع کنید و با توجه به شباهت های که دارند آنها را دسته بندی کنید. از سوزن برای جمع کردن پاسخ های مشابه استفاده کنید.  اینگونه دسته هایی از ایده های مختلف به دست می‌آیند. این روش برای گروه های با جمع حدود 30 نفر بسیار مناسب است.

گروه های دو نفره برای تعیین محتوای ارائه افراد متخصص یا تشریک مساعی:

می توان از گروه های دو نفره برای طرح سوال در طول جلسه و پرسش از فرد متخصص استفاده کرد. این مسئله به شرکت کنندگان کمک می کند تا محتوای ارائه را تعریف کنند و در نتیجه موجب بهبود ارتباط و ترویج تعامل بین افراد می شود. مدت زمان کافی باید در اختیار فرد متخصص باشد تا بتواند ارائه را آماده کند. با توجه به فرد متخصص و مسئله این زمان می تواند از چند دقیقه تا چند ساعت متغیر باشد.

[1] Buzz groups