چهارچوب معیشت پایدار

آشنایی با چهارچوب معیشت پایدار

تفکر معیشت پایدار از دهه 1990 بر روی فعالیت آژانس های توسعه تاثیر گذاشت. برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) یکی از اولین مشارکت کنندگان و کمک دهندگان به شکل گیری مفهومی چهارچوب معیشت پایدار بود. راهنمای حاضر ابزاری را برای برنامه ریزیUNDP  بویژه در توسعه و نظارت پروژه های محیط زیست ارائه می دهد. این متن برگرفته از مطالبی از منابع مختلف است. اما مطالب عمده و درجه ی اول آن از دپارتمان توسعه بین المللی انگلستان است[1] (DFID,1999). کاری است در حال انجام که بهتر شدن آن در طول زمان انجام می شود. هدف حمایت از کنشگران توسعه با یک ابزار عملی جهت تحلیل استراتژیها در راستای تقویت انواع مختلف سرمایه ها در پروژه ها برای توسعه و تداوم معیشت در گروه های مختلف اجتماعی است.

متن راهنمای حاضر در سه بخش زیر تنظیم شده است:

1 – بخش اول به معرفی معیشت پایدار، بیان روشها و رویکردهای رایج بکار رفته بوسیله آژانس های مختلف توسعه به منظور دستیابی به معیشت های پایدار در گروههای مختلف اجتماعی می پردازد.

2 – بخش دوم به سرمایه های معیشت پایدار و منابع مختلف مورد نیاز برای عملیاتی کردن چهارچوب معیشت پایدار که در بخش اول شرح داده شده اند اختصاص یافته است.

3 – بخش سوم به توضیح ابزار و توصیه هایی جهت تحلیل سرمایه های موجود در پروژه ها که بتوانند اهرمی برای توسعه ابتکارات جدید باشند می پردازد.

از رویکردهای مختلفی در استفاده از چهارچوب معیشت پایدار می توان استفاده کرد. اما یک ویژگی مهم فرایند، مشارکتی بودن آن است و نیاز به تسهیلگری خوب دارد. روش تحليل سرمايه، مقادير مبتني بر نقطه را به هر سرمايه اختصاص مي دهد. برگه های راهنمای دپارتمان بین المللی توسعه اصلی ترین و قوی ترین مرجع برای تحلیل دارایی های سرمایه ایست.

تعریف معیشت پایدار

معیشت شامل مهارتها، دارایی ها (فیزیکی و اجتماعی) و رهیافت هایی می شود که افراد و جامعه برای گذراندن زندگی بکار می برند. در اینجا عنصر پایداری بر این دلالت دارد که افراد و جامعه می توانند با استرس ها و بحرانها مقابله کنند و بر آنها فایق آیند و بتوانند حتی داراییها و مهارتهای فعلی و آینده شان را بدون تهی کردن ذخایر طبیعی حفظ و ارتقا بخشند. به منظور درک بهتر راههای توسعه و حفظ معیشت مردم، کمیته مشورتی محلی رودخانه سویفت [کشور برزیل] با همکاری موسسه مطالعات توسعه، ابزاری را تحت عنوان چهار چوب معیشت پایدار تدوین نمود. چهارچوب معیشت پایدار تحلیلی برای درک عوامل مختلفی که می توانند بر گزینه های حوزه معیشت تاثیر گذار باشند و بررسی چگونگی برهم کنش این عوامل استفاده می شود.

چهارچوب معیشت پایدار جهت درک معیشتها یک رویکرد سیستمی را اتخاذ و مفهوم سازی اش را از طریق موارد زیر ارائه می دهد:

• کالاها و سرمایه ای که مردم نیاز دارند؛
• طرقی که مردم از طریق آنها امرار معاش می کنند؛
• زمینه ای که نوعی حمایت خاص برای آن طراحی شده است؛
• همه عواملی که بتوانند تاب آوری معاش را در مقابله با استرسها و بحرانها تقویت کنند.

ویژگی های اصلی معیشت پایدار

 کاربرد و استفاده از چهارچوب معیشت پایدار مستلزم توجه به ابعاد زیراست:

• درک آسیب پذیری در یک بستر خاص
• استراتژی برای حفظ معیشت ها
• تحلیلی از انواع مختلف سرمایه:
• سرمایه انسانی: سرمایه انسانی شامل قابلیت ها، تجارب، مهارتهای کاری و وضعیت جسمانی سالم می باشد که در ترکیب با هم، جوامع را برای مشارکت در راهبردهای مختلف و اجرای اهداف معیشتی شان قادر می سازد.
• سرمایه اجتماعی: به منابع اجتماعی مربوط است که جوامع با تکیه بر آنها اهداف معیشتی شان را دنبال می کنند (در متن حاضر بطور مشخص به سرمایه اجتماعی محلی که شبکه ها، انجمن ها، مسولین محلی، مقامات رسمی محلی و جمعیتهای گسترده تری که کمک های برنامه را دریافت می کنند اشاره دارد).
• سرمایه طبیعی: شامل همه منابع و ذخایر طبیعی مانند (خاک، آب، هوا و ذخایر ژنتیکی و غیره) که می تواند به عنوان ورودی برای ایجاد مزایای اضافی مورد استفاده قرار بگیرد مانند زنجیره ی غذایی، حفاظت از خاک و مناطق ساحلی در برابر فرسایش و دیگر منابع طبیعی که می توانند معیشت ها را حمایت کند.
• سرمایه فیزیکی: شامل همه زیر ساختهای اساسی و ورودی های مورد نیاز تولید برای حمایت از معیشت می شود.
• سرمایه های مالی: شامل همه ی منابع مالی است که جامعه برای دستیابی به اهداف معیشتی خود بکار می گیرد.

ترجمه: محمد مرادی

ویرایش: گلی احمدی فرد

جهت آشنایی بیشتر با چهارچوب معیشت پایدار می توانید فایل پی دی اف آن را دانلود کنید. 

دانلود فایل

[1] UK Department for International Development