برگزاری دوره آشنایی با شایستگی‌های تسهیلگری
2023-01-21
هم-تسهیلگری
2024-03-13
انجمن بین‌المللی تسهیلگران[1] به عنوان سازمانی که استانداردهای حوزه تسهیلگری فرایند گروهی را توسعه و اعتبار می‌دهد با مشارکت اعضای خود از سرتاسر دنیا در سال ۲۰۰۴ بیانیه ارزش‌ها و اصول اخلاقی تسهیلگری را تصویب کرد. این بیانیه می‌تواند الهام‌بخش و راهنمای تسهیلگران ایرانی باشد که قصد فعالیت حرفه‌ای و اخلاقی در حوزه تسهیلگری فرایند گروهی را دارند، به همین دلیل در این مطلب آن را با شما خوانندهٔ گرامی به اشتراک گذاشته‌ایم.
تسهیلگری فرایند گروهی، فرایندی است که در آن فرد تسهیلگر با داشتن نقش بی‌طرفانه و با هدایت فرایندِ کار در محیطی مشارکتی و تعاملی به گروه کمک می‌کند اهدافش را دنبال کرده و به خروجی‌های دلخواه دست یابد. تسهیلگران با بهره‌گیری از دانش، مهارت‌ها و تجارب خود می‌توانند در بهبود عملکرد افراد، گروه‌ها، سازمان‌ها و اجتماع نقش مؤثری داشته باشند. درستکاری و رعایت ارزش‌ها و اصول اخلاقی تسهیلگری برای ایجاد تأثیرات سازنده، پایدار و مثبت اساسی هستند. انجمن بین‌المللی تسهیلگران نیز به همین دلیل به اهمیت تعریف ارزش‌ها و اصول اخلاقی تسهیلگری که راهنمای اقدام تسهیلگران باشد، توجه کرده است.
بیانیه ارزش‌های انجمن بین‌المللی تسهیلگران
ما به‌عنوان تسهیلگران گروهی، به ارزش‌های ذاتی فرد و خرد جمعی گروه باور داریم و در تلاش هستیم که به گروه کمک کنیم تا از مشارکت هر یک از اعضای خود بهترین بهره را ببرد. نظرات شخصی خود را کنار می‌گذاریم و حق انتخاب گروه را محترم می‌شماریم. باور داریم که تعامل هم‌یارانه و مشارکت‌جویانه باعث ایجاد اتفاق‌نظر جمعی می‌شود و نتایج قابل‌توجهی را به همراه دارد. ما به‌منظور ارتقای حرفۀ خود، برای تعامل حرفه‌ای ارزش قائل هستیم.
اصول اخلاقی انجمن بین‌المللی تسهیلگران
- خدمات به مشتری
ما با بهره بردن از شایستگی‌های تسهیلگری گروهی خود، در خدمت مشتریان هستیم تا به ارزش کار خود بیفزایند.
مشتریان ما شامل گروه‌هایی است که برایشان تسهیلگری می‌کنیم و کسانی است که از جانب گروه‌ها با ما قرارداد می‌بندند. ما به خاطر آن که از انتظارات مشتریان خود اطلاع پیدا کنیم، از نزدیک با آنها کار می‌کنیم تا بتوانیم خدمات مناسبی عرضه کنیم و بدین ترتیب گروه بتواند نتایج مطلوبی ارائه دهد. ما مسئول هستیم تا تضمین کنیم که برای مدیریت مداخله، صلاحیت لازم را داریم. درصورتی‌که گروه تصمیم بگیرد که نیاز است تا در مسیری به‌غیراز آنچه در ابتدا توسط خود گروه یا نمایندگان آن تعیین شده بود، حرکت کند، موظف هستیم تا با گروه همکاری کنیم که کار را به‌پیش ببرد و نیت اصلی را بر مسیر جدید منطبق کند.
- تعارض منافع
ما آشکارا هرگونه تضاد احتمالی در منافع را اعلام می‌کنیم.
پیش از آنکه درباره همکاری با مشتریان خود به توافق برسیم، درباره هرگونه تضاد احتمالی در منافع، سوگیری شخصی، اطلاعات قبلی از سازمان یا هرگونه موضوع دیگری که ممکن است احتمالاً با در نظر گرفتن منافع همه اعضای گروه، مانع همکاری مؤثر ما شود، صادقانه و آشکارا به گفتوگو می‌پردازیم. این کار را انجام می‌دهیم تا بتوانیم با هم برای ادامه روند، تصمیمی آگاهانه بگیریم و از سوءتفاهمی که ممکن است به موفقیت یا اعتبار مشتریان یا خودمان لطمه وارد کند، جلوگیری کنیم. ما از موقعیت خود برای به دست آوردن مزیت، منفعت یا سود نادرست یا ناشایست استفاده نمی‌کنیم.
- استقلال گروه
ما برای فرهنگ، حقوق و استقلال گروه احترام قائل هستیم.
ما به دنبال توافق آگاهانهٔ گروه با فرایند و تعهدشان به مشارکت هستیم و چیزی را تحمیل نمی‌کنیم که سلامت و کرامت شرکت‌کنندگان، آزادی انتخاب گروه یا اعتبار کاری آن را به خطر بیندازد.
- فرآیندها، روش‌ها و ابزارها
ما مسئولانه از فرآیندها، روش‌ها و ابزارها استفاده می‌کنیم.
در گفتوگو با گروه یا نمایندگان آن، فرآیندهایی را طراحی می‌کنیم که به اهداف گروه می‌رسند و مناسب‌ترین روش‌ها و ابزارها را انتخاب و اتخاذ می‌کنیم. از به کار گرفتن فرآیندها، روش‌ها و ابزارهایی که در استفاده از آنها مهارت کافی نداریم و یا با نیازهای گروه مطابقت لازم را ندارند، اجتناب می‌کنیم.
- احترام، امنیت، انصاف و اعتماد
در تلاش هستیم تا محیطی سرشار از احترام و امنیت فراهم کنیم تا تمام شرکت‌کنندگان اطمینان داشته باشند که می‌توانند آزادانه صحبت کنند. در این محیط حدومرزهای فردی محترم شمرده می‌شود. از مهارت، دانش، ابزار و درایت خود بهره می‌بریم تا به دیدگاه‌های همه احترام بگذاریم و از آنها بهره بگیریم.
ما به دنبال آن هستیم تا تمام ذینفعان مربوطه، حضور و مشارکت داشته باشند. روابط عادلانه‌ای میان شرکت‌کنندگان و فرد تسهیلگر برقرار شود و همچنین اطمینان حاصل می‌کنیم که تمام شرکت‌کنندگان فرصتی برای بررسی و به اشتراک گذاشتن افکار و احساسات خود داشته باشند. ما از روش‌های مختلف استفاده می‌کنیم تا گروه بتواند به استعدادهای ذاتی، توانایی‌ها و تجربیات زندگی هر یک از اعضاء دسترسی داشته باشد. روش کار ما به صورتی است که برای تمامیت و خودبیانگری دیگران احترام قائل هستیم و جلساتی را برنامه‌ریزی می‌کنیم که سبک‌های مختلف تعامل را محترم می‌شمارد. متوجه هستیم که هر اقدام ما به‌منزلۀ مداخله‌ای است که امکان دارد فرآیند را به‌طورکلی تحت تأثیر قرار دهد.
- نظارت بر فرآیند
ما نظارت بر فرآیند و بی‌طرف بودن نسبت به محتوا را رعایت می‌کنیم.
درحالی‌که شرکت‌کنندگان دانش و مهارت مرتبط با ماهیت وضعیت خود را می‌آورند، ما نیز دانش و مهارت خود را در خصوص فرآیند تعامل گروهی ارائه می‌دهیم. مراقب هستیم تا تأثیر خود بر روی نتایج گروه را به حداقل برسانیم. وقتی ما دانش محتوایی را در اختیار داشته باشیم که به‌گونه‌ای دیگر در دسترس گروه قرار نگرفته باشد و گروه نیز به‌منظور عملکرد ثمربخش خود به آن نیاز داشته باشد، پس از شرح توضیحات درباره تغییر در وظایف خود، دانش خود را عرضه می‌کنیم.
- محرمانگی
ما محرمانگی اطلاعات را حفظ می‌کنیم.
ما اصل محرمانگی اطلاعات تمام مشتریان را رعایت می‌کنیم. لذا، اطلاعات مربوط به مشتریان را در داخل یا خارج از تشکیلات پخش نمی‌کنیم و همچنین محتوای گروه یا رفتار یا نظرات فردی اعضای گروه را بدون رضایت آنها، گزارش نمی‌کنیم.
- توسعه فردی
ما موظف هستیم تا به‌طور مستمر دانش و مهارت تسهیلگری خود را بهبود ببخشیم.
ما به‌طور مداوم می‌آموزیم و رشد می‌کنیم. ما خواستار آن هستیم که دانش و مهارت تسهیلگری خود را ارتقا دهیم تا بتوانیم همکاری بهتری با گروه‌ها داشته باشیم. به‌واسطه تجربیات عملی گروه و توسعه فردی مداوم، خود را در عرصه تسهیلگری به‌روز نگه می‌داریم. ما مهارت‌هایمان را با روحیه همکاری به‌منظور توسعه شیوۀ کاری حرفه‌ای خود، ارائه می‌دهیم.
برای دسترسی به نسخه اصلی ارزش‌ها و اصول اخلاقی تسهیلگری انجمن بین‌المللی تسهیلگران به لینک منبع مراجعه کنید.
[1] International Association of Facilitators (IAF)
منبع: https://www.iaf-world.org/site/pages/statement-values-code-ethics-0
